|
NOT:
Kadın Hastalıkları (Jinekoloji) bölümümüzdeki
bilgilere eklemeler yapılarak zamanla güncellenecektir. |
Jinekolojik Kontrol ve Amaçları
Amaç: Jinekolojik kontroller ülkemizde halen rutine yerleşmemiştir. Yani
birçok kadın hala bir problemi olduğunda jinekologa gider. Bu kontrollerin
amacı özellikle rahim ve yumurtalıklarla ilgili sorunları ortaya koymak ve
varolan sorunların takip edilmesidir. Bilindiği gibi rahim ve yumurtalıklar
karın içinde yerleşmiş organlardır ve sorunları her zaman bir belirti
vermeyebilir. İlaveten her ay sürekli değişim gösteren bu organlarda erken
devrede saptanan sorunların önüne geçilmesi daha kolay olmaktadır.
Ne zaman başlamalı ve ne sıklıkta yaptırılmalıdır ?
İlk adet kanaması olan kızların senede bir defa kontrolü yeterlidir.
Evlenmiş veya cinsel yaşamı başlamış olan kadınlarda ise 6 ayda bir
jinekolojik kontrol yaptırması önerilmektedir. Herhangi bir sorun açısından
takip yapılıyorsa bu aralıklar hekim tarafından sıklaştırılabilir.
Jinekolojik kontrolde hangi organlar kontrol edilmektedir?
Jinekolojik muayenede vagina dış ve iç bölgesi, rahim dış kanalı, rahim ve
yumurtalıklar kontrol edilmektedir. Ayrıca her jinekolojik kontrolde meme
muayenesi(memede kitle ve sıvı gelmesi kontrol edilir) ve tiroid bezi(guatr
açısından) kontrol edilmektedir. Senede bir vaginal smear testi yaptırılması
önemli bir konudur. Zira cinsel hayatı başlamış olan kadınlarda bu test
özellikle rahim dış kanalı kanseri açısından kolay, ucuz bir testtir. Her
jinekolojik muayeneye ilaveten jinekolojik ultrasonografi yapılması da
önemlidir. Çünkü özellikle klolu kadınlarda rahim ve özellikle
yumurtalıkların normal büyüklükte olup olmadığını bildiren en önemli
yöntemdir.
Kontrollerde hangi testler yapılmalıdır ?
Herhangi bir sorun saptanmamışsa senede bir vaginal smear testi ve
ultrasonografi muayeneye ilaveten yapılabilir. Menopozda ve 40 yaş
üzerindeki kadınlarda senelik mamografi de yapılmaktadır. Özellikle
yakınlarında meme kanseri saptanan kadınlarda 30 yaşından itibaren periyodik
mamografi yapılması önerilmektedir. Bunun dışında soruna yönelik testler
hekim tarafından size önerilecektir.
------------------------------------------------------------
Ağrılı Aybaşı Hali
Tıp dilinde dysmenorrhoea/dismenore denilen
bu hal, özellikle aybaşı kanamasının başladığı ilk gün görülür. Bazı
kimselerde, ağrılar aybaşı kanamasının başlamasından bir kaç gün önce
ortaya çıkar ve kanamanın başlamasıyla kesilir. Bir kısmında da kanama
başlamadan, kanama görülen günlerde ve sonraki birkaç gün içinde
hissedilir. Bu çeşit ağrılara, çoğunlukla 18-24 yaşları arasındaki
kadınlarda rastlanır. Ağrı, göbek altında veya bacakların üst kısmında
kasılmalar şeklinde başlar. Kusma görülebilir. Yüz, sararır ve terleme
artar.
Aşırı Aybaşı Kanaması
aybaşı görme arasındaki süre normaldir. Fakat
kanama çoktur ve normal süresinden fazla devam eder. Nedenleri çeşitlidir:
rahimde ur, rahim çarpıklığı, yorgunluk, sinir bozukluğu, ateşli
hastalıklar veya evlilik hayatındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanabilir.
Aybaşı Düzensizliği
aybaşı kanaması normal olarak 2-7 gün sürer.
Normal olarak 28 günde bir görülen aybaşı kanaması, bazı hallerde
vaktinden önce veya sonra da görülebilir. Nedeni; asabi krizler, hormon
dengesizliği veya bünye zayıflığı olabilir.
Aybaşı Kanaması Azlığı
aybaşı kanının normal miktarı sağlam
kadınlarda 7-77 gram arasında değişir. Çoğunda 27-75 gram arasındadır.
Ortalama miktar 50 gram kabul edilir. aybaşı kanının yukarıda belirtilen
miktarlardan az olması, çoğunlukla ruhsal durumla veya kansızlıkla
ilgilidir.
Aybaşı Kanaması Yokluğu
Genç bir kız buluğ çağına geldiği halde,
aybaşı görmeye başlamamışsa, aybaşı yokluğundan söz edilir. Bu durum
karaciğer hastalıklarından, kansızlıktan veya tiroit bezi bozukluğundan
kaynaklanabilir. Öncelikle nedeni bulmak gerekir. Normal aybaşı gören
kadının da; kansızlık, karaciğer rahatsızlıkları, beslenme bozuklukları,
veya tiroid bezi hastalıkları sonucu aybaşı kanamaları kesilebilir. Öte
yandan aybaşı yokluğu, gebeliğin veya menapozun işareti olabilir.
Aybaşı Kanamasının Gecikmesi
Normal olarak zamanı geldiği halde aybaşı
kanaması başlamazsa; gebelik, kansızlık, tiroid veya karaciğer
hastalıkları akla gelebilir. Ayrıca yorgunluk, sinirlilik veya adetten
kesilme de düşünülebilir.
Aybaşı Kanamasının Uzun Sürmesi
Normal aybaşı kanaması 2-7 gün devam eder.
Bazı kimselerde bu süre uzar. O zaman rahimde ur veya kist olduğundan,
yumurtalıkların üşütülmüş olmasından, sinir veya kalp hastalığından şüphe
edilir. Tedaviye geçmeden önce esas nedeni bulmak gerekir.
Rahim İltihabı
Rahimim iç yüzünün iltihaplanmasına tıp
dilinde endometri denir. Nedeni, belsoğukluğu, doğumdan ve çocuk
düşürdükten sonra rahimde parça kalması veya rahim düşüklüğüdür. Hastanın
karın bölgesi hassastır, vajinadan cerahatli ve sümüğe benzer akıntı
gelir. aybaşı kanamaları fazla olur. Bacaklarda ve leğen kemiği bölgesinde
ağrı vardır. Bu ağrılar dinlenmekle geçer. Doktora başvurmak gerekir.
Rahim Kanaması
Bu hastalık, aybaşı hali dışında görülen
aşırı kanamalarla kendini gösterir. aybaşı hali sırasında da sancı olmaz.
Rahim Urları
Çoğunlukla doğum yapmamış kadınlarda görülür.
Bazı urlar zararsızdır. Ancak aybaşı günlerinde gecikme, kilo kaybı,
kansızlık ve adet görmenin ikinci ve üçüncü günlerinde haddinden fazla
kanama varsa, geç kalmadan bir doktora başvurmak gerekir. Ayrıca hastada
idrar yapma ihtiyacı fazlalaşır, leğen kemiği bölgesinde ağrı vardır.
Rahimde Polip
Rahimde meydana gelen ve nohut büyüklüğünde
olan renkli yumrulara rahim polip'i denir. Nedeni, rahimin iç yüzünü örten
zarın iltihaplanmış olmasıdır. aybaşı halinde aşırı kanama, rahim akıntısı
ve arasıra gelen karın ağrıları ile kendini gösterir. Kesin tedavisi
ameliyattır.
Tansiyon Düşüklüğü
Büyük tansiyon, 11'den aşağı düştüğü zaman
tansiyon düşüklüğü vardır. Bu duruma tıp dilinde hipotansiyon denir.
Tansiyon, ateşli hastalıklar sırasında, büyük kanamalardan sonra, iç salgı
bezi bozukluklarında veya herhangi bir hastalıktan sonraki iyileşme
döneminde düşer. Bazı kadınların aybaşı hallerinde, veya sıcakta fazla ter
kaybından sonra veya sinirli kimselerde de tansiyon düştüğü görülür.
Devamlı olarak tansiyon düşüklüğü önemli bir hastalığın işareti olabilir.
Varis
Damarların büyümesi ve şişmesine varis denir.
Çoğunlukla bacağın alt kısımlarında görülür. Nedeni ayakta fazla durmak,
şişmanlık, kan damarlarındaki kapakların düzensiz çalışması veya jartiyer
kullanmaktır. Belirtileri, deri yüzeyindeki damarlar eğri, büğrü olup
şişerler. Deri rengini kaybeder. Akşam saatlerinde de ayak bilekleri
şişebilir. Banyodan sonra, aybaşı halinde, sıcak havalarda veya uzun süre
ayakta kaldıktan sonra, yorgunluk, bacaklarda ağrı, karıncalanma ve
dolgunluk hissedilir.
Rahim Kanseri
Çoğunlukla rahim boynunda ve vajinanın
başlangıç kısmında meydana gelen bir hastalıktır. Çok düşük yapan veya çok
doğuran kadınlarda daha fazla görülür. Tıp dilinde uterus kanseri denir.
Vajinadan kan veya fena kokulu akıntı gelir. Böyle durumlarda, vakit
kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Bel Soğukluğu
Tıp dilinde gonore denilen bir çeşit
zührevi hastalıktır. Cinsi münasebetle bulaşır. İdrar yollarında acıma,
yanma, şişlik ve akıntı ile belirir. Akıntı cerahatlıdır. Bu cerehat
ellere bulaşacak ve eller de gözlere sürülecek olursa, körlüğe neden
olabilir. Kadınlarda da, beyazımtırak cerahatlı akıntı, sık sık idrara
gitme, idrar yaparken ağrı ve yanma ile kendini gösterir. Üreme
organlarında akıntı görüldüğünde, mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Aksi
halde kendisinde bel soğukluğu görülen, bu hastalığı cinsel ilişkide
bulunduğu herkese bulaştırır.
İdrar Tutukluğu
Mesane (idrar torbası) dolu olduğu halde
idrar yapılamaz. Karnın alt bölgesi gerginleşmiştir. Bastırılınca ağrı
hissedilir. Tıp dilinde akut retansiyon adı verilen bu durumun nedenleri
çeşitlidir. Örneğin, böbreklerde taş, prostat büyümesi, idrar yollarının
doğuştan kusurlu olması, fazla miktarda alkol içmek, mesane felci,
belsoğukluğu, sinir hastalıkları veya üşütmek idrar tutukluğuna neden
olabilir. İlk tedbir olarak hastanın karnına içinde sıcak su olan bir
şişe konur. Sıcak su ile banyo yapılırken, idrar çıkarmaya çalışılır.
İdrar Yollarında Yanma
İdrar yollarında veya idrar yaparken yanma
çeşitli nedenlerden kaynaklanır. belsoğukluğu, ülser, mesane iltihabı,
prostat iltihabı, mesane uru, yumurtalık iltihabı, apandisit
düşünülebilir. Bu nedenle tedaviye geçmeden önce, hastalığı doğuran
nedeni tespit etmek gerekir. Tedavi, hastalığı doğuran nedene göre
yapılır.
İdrar Yolları İltihabı
İdrar torbası iltihabı idrar yolları taşı,
belsoğukluğu veya eklem hastalıklarının neden olduğu bir hastalıktır.
Çok içki içenlerde görülür. İdrar yollarında acıma hissedilir. Tedaviye
yardımcı olmak için bol miktarda su içilir, sıcak banyolar yapılır.
Kısırlık
Erkek veya kadının döl vermemesi haline,
halk arasında kısırlık, tıp dilinde ise sterilite denir. Nedenlerini,
erkek ve kadında ayrı ayrı incelemek gerekir. - Erkeklerde
KısırlıkNormal cinsel ilişkide bulunmayan veya menisi olmayan erkeklere
kısır denir. Psikolojik etkenler, iktidarsızlık, erkek uzvunda görülen
şekil bozukluğu, gereği gibi tedavi edilmemiş belsoğukluğu, yumurtaların
yerlerine inmemiş olması, kabakulak hastalığı sırasında husyelerin
iltihaplanmış olması kısırlığı doğuran en başta gelen nedenlerdendir. -
Kadınlarda Kısırlık Cinsi münasebetlerin, hamile kalma ihtimalinin çok
az olduğu zamanlarda yapılması, fallop borularının tıkalı olması, döl
yatağında görülen hastalıklar, hormon salgılarının yetersiz olması,
rahim veya dış üretim organlarında görülen şekil bozuklukları, şeker
hastalığı veya tiroid bozuklukları, beden yorgunluğu, sinir bozukluğu en
başta gelen nedenlerdendir. Çocuk sahibi olmayan eşlerin, tepeden
tırnağa kadar muayene olup, gerçek nedenleri, tespit ettirmeleri
gerekir.
Rahim İltihabı
Rahimim iç yüzünün iltihaplanmasına tıp
dilinde endometri denir. Nedeni, belsoğukluğu, doğumdan ve çocuk
düşürdükten sonra rahimde parça kalması veya rahim düşüklüğüdür.
Hastanın karın bölgesi hassastır, vajinadan cerahatli ve sümüğe benzer
akıntı gelir. Aybaşı kanamaları fazla olur. Bacaklarda ve leğen kemiği
bölgesinde ağrı vardır. Bu ağrılar dinlenmekle geçer. Doktora başvurmak
gerekir.
------------------------------------------------------------
|
